'द' ची बाराखडी
मराठी व्याकरणातील बारा मुख्य स्वरांपासून तयार होणारी 'द' ची बाराखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
मुख्य स्वर | मुख्य स्वराची मात्रा | बाराखडी | |
---|---|---|---|
अ | मात्रा नाही | द् + अ | द |
आ | ा (काना) |
द् + आ | दा |
इ | ि (पहिली वेलांटी) |
द् + इ | दि |
ई | ी (दुसरी वेलांटी) |
द् + ई | दी |
उ | ु (पहिला उकार) |
द् + उ | दु |
ऊ | ू (दुसरा उकार) |
द् + ऊ | दू |
ए | े (एक मात्रा) |
द् + ए | दे |
ऐ | ै (दोन मात्रा) |
द् + ऐ | दै |
ओ | ो (एक काना एक मात्रा) |
द् + ओ | दो |
औ | ौ (एक काना दोन मात्रा) |
द् + औ | दौ |
अं | ं (अनुस्वार) |
द् + अं | दं |
अः | : (विसर्ग) |
द् + अः | दः |
'द' ची चौदाखडी
इंग्रजीमधून मराठीमध्ये आलेले दोन अतिरिक्त स्वर जोडल्यास तयार होणारी 'द' ची चौदाखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
अतिरिक्त स्वर | अतिरिक्त स्वराची मात्रा | चौदाखडी | |
---|---|---|---|
ऍ | ॅ (अर्धचंद्र) |
द् + ऍ | दॅ |
ऑ | ॉ (काना आणि अर्धचंद्र) |
द् + ऑ | दॉ |