'च' ची बाराखडी
मराठी व्याकरणातील बारा मुख्य स्वरांपासून तयार होणारी 'च' ची बाराखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
| मुख्य स्वर | मुख्य स्वराची मात्रा | बाराखडी | |
|---|---|---|---|
| अ | मात्रा नाही | च् + अ | च |
| आ | ा (काना) |
च् + आ | चा |
| इ | ि (पहिली वेलांटी) |
च् + इ | चि |
| ई | ी (दुसरी वेलांटी) |
च् + ई | ची |
| उ | ु (पहिला उकार) |
च् + उ | चु |
| ऊ | ू (दुसरा उकार) |
च् + ऊ | चू |
| ए | े (एक मात्रा) |
च् + ए | चे |
| ऐ | ै (दोन मात्रा) |
च् + ऐ | चै |
| ओ | ो (एक काना एक मात्रा) |
च् + ओ | चो |
| औ | ौ (एक काना दोन मात्रा) |
च् + औ | चौ |
| अं | ं (अनुस्वार) |
च् + अं | चं |
| अः | : (विसर्ग) |
च् + अः | चः |
'च' ची चौदाखडी
इंग्रजीमधून मराठीमध्ये आलेले दोन अतिरिक्त स्वर जोडल्यास तयार होणारी 'च' ची चौदाखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
| अतिरिक्त स्वर | अतिरिक्त स्वराची मात्रा | चौदाखडी | |
|---|---|---|---|
| ॲ | ॅ (अर्धचंद्र) |
च् + ॲ | चॅ |
| ऑ | ॉ (काना आणि अर्धचंद्र) |
च् + ऑ | चॉ |