'ष' ची बाराखडी
मराठी व्याकरणातील बारा मुख्य स्वरांपासून तयार होणारी 'ष' ची बाराखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
| मुख्य स्वर | मुख्य स्वराची मात्रा | बाराखडी | |
|---|---|---|---|
| अ | मात्रा नाही | ष् + अ | ष |
| आ | ा (काना) |
ष् + आ | षा |
| इ | ि (पहिली वेलांटी) |
ष् + इ | षि |
| ई | ी (दुसरी वेलांटी) |
ष् + ई | षी |
| उ | ु (पहिला उकार) |
ष् + उ | षु |
| ऊ | ू (दुसरा उकार) |
ष् + ऊ | षू |
| ए | े (एक मात्रा) |
ष् + ए | षे |
| ऐ | ै (दोन मात्रा) |
ष् + ऐ | षै |
| ओ | ो (एक काना एक मात्रा) |
ष् + ओ | षो |
| औ | ौ (एक काना दोन मात्रा) |
ष् + औ | षौ |
| अं | ं (अनुस्वार) |
ष् + अं | षं |
| अः | : (विसर्ग) |
ष् + अः | षः |
'ष' ची चौदाखडी
इंग्रजीमधून मराठीमध्ये आलेले दोन अतिरिक्त स्वर जोडल्यास तयार होणारी 'ष' ची चौदाखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
| अतिरिक्त स्वर | अतिरिक्त स्वराची मात्रा | चौदाखडी | |
|---|---|---|---|
| ऍ | ॅ (अर्धचंद्र) |
ष् + ऍ | षॅ |
| ऑ | ॉ (काना आणि अर्धचंद्र) |
ष् + ऑ | षॉ |