'ह' ची बाराखडी
मराठी व्याकरणातील बारा मुख्य स्वरांपासून तयार होणारी 'ह' ची बाराखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
मुख्य स्वर | मुख्य स्वराची मात्रा | बाराखडी | |
---|---|---|---|
अ | मात्रा नाही | ह् + अ | ह |
आ | ा (काना) |
ह् + आ | हा |
इ | ि (पहिली वेलांटी) |
ह् + इ | हि |
ई | ी (दुसरी वेलांटी) |
ह् + ई | ही |
उ | ु (पहिला उकार) |
ह् + उ | हु |
ऊ | ू (दुसरा उकार) |
ह् + ऊ | हू |
ए | े (एक मात्रा) |
ह् + ए | हे |
ऐ | ै (दोन मात्रा) |
ह् + ऐ | है |
ओ | ो (एक काना एक मात्रा) |
ह् + ओ | हो |
औ | ौ (एक काना दोन मात्रा) |
ह् + औ | हौ |
अं | ं (अनुस्वार) |
ह् + अं | हं |
अः | : (विसर्ग) |
ह् + अः | हः |
'ह' ची चौदाखडी
इंग्रजीमधून मराठीमध्ये आलेले दोन अतिरिक्त स्वर जोडल्यास तयार होणारी 'ह' ची चौदाखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
अतिरिक्त स्वर | अतिरिक्त स्वराची मात्रा | चौदाखडी | |
---|---|---|---|
ऍ | ॅ (अर्धचंद्र) |
ह् + ऍ | हॅ |
ऑ | ॉ (काना आणि अर्धचंद्र) |
ह् + ऑ | हॉ |