मराठी व्याकरणामध्ये मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ट अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.
‘कष्टी होणे’ हा मराठी भाषेतील एक वाक्प्रचार आहे.
वाक्प्रचाराचा अर्थ
दुःखी होणे
वाक्प्रचाराचा वाक्यातील उपयोग
उदाहरण क्र. १
पावसाळ्यात झोपडीची झालेली वाताहत पाहून रमाबाई कष्टी झाल्या.
वरील वाक्यात असे दिसते की पावसाळ्यात झोपडीची झालेली वाताहत पाहून रमाबाई दुःखी झाल्या.
हे दर्शविण्यासाठी दुःखी होणे या ऐवजी कष्टी होणे या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
उदाहरण क्र. २
अपघातामुळे गिरीशची झालेली अवस्था बघून यमुनाताई कष्टी झाल्या.
वरील वाक्यात असे दिसते की अपघातामुळे गिरीशची झालेली अवस्था बघून यमुनाताई दुःखी झाल्या.
हे दर्शविण्यासाठी दुःखी होणे या ऐवजी कष्टी होणे या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
उदाहरण क्र. ३
पाऊस वेळेवर न आल्यामुळे सारे शेतकरी कष्टी झाले.
वरील वाक्यात असे दिसते की पाऊस वेळेवर न आल्यामुळे सारे शेतकरी दुःखी झाले.
हे दर्शविण्यासाठी दुःखी होणे या ऐवजी कष्टी होणे या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
‘कष्टी होणे’ या वाक्प्रचाराची इतर उदाहरणे
-
मनासारखा निकाल न लागल्यामुळे अनुराग कष्टी झाला.
-
शेतमालाला योग्य भाव न मिळाल्यामुळे शेतकरी कष्टी झाले.