मराठी व्याकरणामध्ये मूळ अर्थापेक्षा भिन्न अशा विशिष्ट अर्थाने रूढ झालेल्या शब्दसमूहाला वाक्प्रचार असे म्हणतात.
‘जीव खालीवर होणे’ हा मराठी भाषेतील एक वाक्प्रचार आहे.
वाक्प्रचाराचा अर्थ
खूप काळजी वाटणे
वाक्प्रचाराचा वाक्यातील उपयोग
उदाहरण क्र. १
निमा कामावरून रात्री घरी येईपर्यंत आईचा जीव खालीवर होतो.
वरील वाक्यात असे दिसते की निमा कामावरून रात्री घरी येईपर्यंत आईला खूप काळजी वाटते.
हे दर्शविण्यासाठी ‘खूप काळजी वाटणे’ या ऐवजी ‘जीव खालीवर होणे’ या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
उदाहरण क्र. २
मुलं आजारी पडली की आई-वडिलांचा जीव खालीवर होतो.
वरील वाक्यात असे दिसते की मुलं आजारी पडली की आई-वडिलांना खूप काळजी वाटते.
हे दर्शविण्यासाठी ‘खूप काळजी वाटणे’ या ऐवजी ‘जीव खालीवर होणे’ या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
उदाहरण क्र. ३
निकालाच्या दिवशी सुमितचा जीव खालीवर होत होता.
वरील वाक्यात असे दिसते की निकालाच्या दिवशी सुमितला खूप काळजी वाटत होती.
हे दर्शविण्यासाठी ‘खूप काळजी वाटणे’ या ऐवजी ‘जीव खालीवर होणे’ या वाक्प्रचाराचा उपयोग केलेला आहे.
‘जीव खालीवर होणे’ या वाक्प्रचाराची इतर उदाहरणे
-
गानकोकीळा आजारी आहे हे समजताच भारतीयांचा जीव खालीवर झाला.
-
महिना झाला पाऊस पडला नाही, त्यामुळे बळीराजांचा जीव खालीवर झाला.