उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समास

उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समासाची काही वैशिष्ट्ये

• उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समास हा कर्मधारय समासाचा एक प्रकार आहे.
• या समासामधील उत्तरपद हे उपमान असतात.
• या समासामधील दोन्ही पदे एकाच विभक्तीत म्हणजेच प्रथमा विभक्तीत असतात.

उदाहरण क्र. १

पदकमल = कमळासारखे पाय

पदकमल हा एक सामासिक शब्द आहे, तर कमळासारखे पाय हा त्याचा विग्रह आहे.

या सामासिक शब्दातील दुसरे पद (उत्तरपद) ‘कमल’ हे उपमान आहे.

या सामासिक शब्दामध्ये पाय हे कमळासारखे आहेत ही उपमा दिलेली आहे.

त्यामुळे या समासास उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समास असे म्हणतात.

उदाहरण क्र. २

नरसिंह = सिंहासारखा नर

नरसिंह हा एक सामासिक शब्द आहे, तर सिंहासारखा नर हा त्याचा विग्रह आहे.

या सामासिक शब्दातील दुसरे पद (उत्तरपद) ‘सिंह’ हे उपमान आहे.

या सामासिक शब्दामध्ये नर हा सिंहासारखा आहे अशी उपमा दिलेली आहे.

त्यामुळे या समासास उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समास असे म्हणतात.

उदाहरण क्र. ३

मुखचंद्र = चंद्रासारखे मुख

मुखचंद्र हा एक सामासिक शब्द आहे, तर चंद्रासारखे मुख हा त्याचा विग्रह आहे.

या सामासिक शब्दातील दुसरे पद (उत्तरपद) ‘चंद्र’ हे उपमान आहे.

या सामासिक शब्दामध्ये मुख हे चंद्रासारखे आहे अशी उपमा दिलेली आहे.

त्यामुळे या समासास उपमान – उत्तरपद कर्मधारय समास असे म्हणतात.