समानार्थी शब्दांची यादी – ‘प’ पासून ‘म’ पर्यंत
पुढील तक्त्यामध्ये मूळ शब्द आणि त्याचे एक किंवा अनेक समानार्थी शब्द दिले आहेत.
मूळ शब्द | – | समानार्थी शब्द |
---|---|---|
पगार | – | वेतन |
पटकी | – | महामारी |
पण | – | प्रतिज्ञा, नेम, शपथ, वचन |
पण | – | परंतु, किंतु, शिवाय |
पत्नी | – | अर्धांगिनी, बायको, कांता, दारा, आर्या, वामांगी, गेहिनी, सहचरी, गृहस्वामिनी |
पद्धत | – | रीत, चाल, प्रघात, प्रथा, तऱ्हा, परंपरा, रिवाज |
पय | – | पाणी, दूध |
परमार्थ | – | ब्रह्ममोक्ष |
पराजय | – | पराभव, हार |
पराणी | – | हत्यारी, आर, टोचणी |
परिक्षा | – | चाचणी, पारख, कसोटी, दिव्य, कस, तपासणी |
पर्वत | – | गिरी, डोंगर, अचल, नग, शैल, अद्री, महीधर, भूधर, धराधर |
पवित्र | – | पावन, निर्मळ, मंगळ, शुची, शुध्द, सात्विक |
पक्ष | – | बाजू, पंधरवडा |
पक्षी | – | खग, विहंग, द्विज, अंडज, पाखरू |
पाऊस | – | पर्जन्य, वर्षा |
पाठ | – | नियम, धडा |
पाठिंबा | – | पुष्टीकरण, दुजोरा |
पाणी | – | जल, अंबू, पय, उदक, जीवन, सलिल, वारी, नीर, तोय, आप |
पान | – | पर्ण, पत्र, दल, पल्लव, पत्री |
पाप | – | दोष, पातक, कुकर्म, दुरित, दुष्कृत्य |
पाय | – | पद, चरण, पाद, पाऊले |
पार | – | कट्टा, पलीकडे |
पारिपत्य | – | पराभव, शिक्षा, दंड |
पार्वती | – | उमा, दुर्गा, गौरी, कन्याकुमारी, काली, अपर्णा, सती, भवानी |
पितर | – | पूर्वज, माता-पिता |
पिता | – | जनक, बाप, वडील, तीर्थरूप |
पीत | – | पिवळा |
पुण्य | – | सुकृत, सत्कर्म, श्रेयस |
पुरूष | – | नर, मर्द |
पुष्प | – | कुसुम, सुमन, फूल |
पूजा | – | अर्चना, अर्चा, सेवा, उपासना, अर्चन |
पूर्व | – | आधीचा, पूर्वीचा, पूर्व दिशा |
पैसा | – | दाम, द्रव्य, धन |
पोरका | – | निराधार, अनाथ |
पंडित | – | पुरोहित, गुरूजी, आचार्य, विद्वान, शास्त्री |
पंथ | – | मार्ग, रस्ता, वाट, पथ |
पांगळा | – | पंगू, लंगडा, लुळा, विकलांग, अपंग, दिव्यांग |
पांढरा | – | सफेद, धवल, ढवळा |
प्रकार | – | तऱ्हा, जात, दर्जा |
प्रकाश | – | उजेड, तेज, दीप्ती, कांती, आलोक |
प्रगल्भ | – | गंभीर, शहाणा, प्रौढ |
प्रचिती | – | अनुभव, पडताळा, प्रत्यय |
प्रचंड | – | अवाढव्य, विशाल, अजस्त्र |
प्रतिष्ठा | – | लौकिक, मानमरातब |
प्रबंध | – | व्यवस्था, योजना, तजवीज, संयोजन, दीर्घलेखन |
प्रेम | – | प्रीती, लोभ, स्नेह, अनुराग, अनुरुक्ती |
पृथ्वी | – | धरणी, अवनी, भूमी, धरती, मही, धरित्री, वसुंधरा, क्षया, धरा, भूरसा, वसुधा |
फक्कड | – | सुंदर, छान, सुरेख, मनोहर |
फज्जित | – | लज्जित, ओशाळलेला, वरमलेला |
फट | – | भेग, चीर, खाच |
फडतूस | – | टाकाऊ, क्षुद्र, फालतू |
फत्ते | – | यश, जय, सरशी |
फरक | – | भेद, तफावत, अंतर |
फसवणूक | – | ठकबाजी, प्रतारणा, लबाडी, लुच्चेगिरी |
फिदा | – | खुश, आसक्त |
फिर्याद | – | तक्रार |
फुलोरा | – | बहर, मोहोर |
फुशारकी | – | बढाई, शेखी, डामडौल |
फूट | – | भेद, बेबनाव, दुही, दुफळी, बेकी, फाटाफूट, विघटन |
फोड | – | सूज, गाठ, तुकडा (फळाचा) |
फोल | – | टरफल, कोंडा, भुसा, निरर्थक, व्यर्थ, रिकामे |
फौज | – | सैन्य, सेना, दल, लष्कर |
बखर | – | बातमी, हकिकत, इतिहास, वार्ता, संदेश |
बजरंग | – | पवनपुत्र, हनुमान, मारूती, अंजनीसुत, वायुपुत्र, महाबला, अमितविक्रम |
बडगा | – | सोटा, टोमणा, सोमटा |
बदफैली | – | कुकर्मी, व्याभिचारी, दुःशील |
बदल | – | पालट, फेर, फरक |
बरकत | – | भाग्य, सुदैव, भरभराट |
बरखास्त | – | समाप्त, विसर्जित, संपणे |
बरोबर | – | सारखा, सम, योग्य |
बहाणा | – | सोंग, ढोंग |
बहीण | – | भगिनी, सहोदरा, अग्रजा (मोठी बहीण), अनुजा (धाकटी बहीण) |
बळ | – | ताकद, शक्ती, जोर, सामर्थ्य, कुवत |
बाकी | – | उरलेले, शेष, उर्वरीत |
बाग | – | बगीचा, उद्यान, उपवन, वाटिका, पुष्पवन |
बाण | – | शर, तीर, सायक |
बाप | – | पिता, जनक, जन्मदाता, तीर्थरूप, तात |
बारीक | – | बारका, सूक्ष्म, लहान |
बाहू | – | हात, हस्त, कर, भूज, पाणि |
बुद्धी | – | मती, अक्कल, मेधा, प्रज्ञा |
बैल | – | खोंड, पोळ, वृषभ |
बोकड | – | बकरा, अज |
बोभाटा | – | गवगवा, हाकाटी |
बंदोबस्त | – | व्यवस्था, तजवीज |
ब्रम्हदेव | – | ब्रम्हा, चतुरानन, विधी, विरंची, कमलासन |
ब्राम्हण | – | द्विज, वाडव, भूमिदेव, विप्र, अग्रजन्मा |
भय | – | धाक, धास्ती, दहशत, जरब, वचक, दरारा |
भयंकर | – | वाईट, अमंगल |
भरपूर | – | पुष्कळ, रग्गड, चिकार, प्रचूर, विपुल, उदंड, मुबलक |
भरभराट | – | उत्कर्ष, प्रगती, समृद्धी |
भला | – | चांगला, सज्जन |
भाऊ | – | भ्राता, बंधू, सहोदर, अग्रज (मोठा भाऊ), अनुज (धाकटा भाऊ) |
भाकीत | – | ठोकताळा, आडाखा, स्थूलमान |
भाबडा | – | साधा, निष्कपटी, निर्मत्सरी |
भाव | – | भक्तिभाव, श्रद्धा, दर (वस्तूचा) |
भुरळ | – | मोहिनी, भ्रम, मोह, गारूड, मंत्रमुग्धता |
भूक | – | क्षुधा, बुभूक्षा |
भूषण | – | अलंकार, लेणे, दागिना |
भीड | – | पर्वा |
भेट | – | गाठ, आलिंगन, नजराणा, मुलाखत |
भोवळ | – | घेरी, चक्कर, मूर्च्छा |
भंगुर | – | नश्वर, क्षणिक, अशाश्वत |
भंजन | – | मोड, विध्वंस, निर्दालन |
भांडखोर | – | बोलभांड |
भांडण | – | वैर, तंटा, खटका, वाद, खडाजंगी, कलह, झगडा |
भुंगा | – | भ्रमर, अलि, मिलिंद, मधुप, भृंग, मधुकर |
मग्न | – | गुंग, तल्लीन, दंग |
मगर | – | सुसर, नक्र |
मग्रूर | – | गर्विष्ठ, चढेल, उर्मट, उद्दाम, उद्धट |
मजल | – | पल्ला, टप्पा |
मज्जाव | – | निर्बंध, मनाई, अटकाव, आडकाठी |
मजूर | – | गडी, कष्टकरी, कामकरी, श्रमिक |
मदत | – | साहाय्य |
मन | – | चित्त, मानस, अंतःकरण, अंतरंग |
मनोरंजन | – | करमणूक, अनुरंजन |
मयंक | – | सूर्य व चंद्र |
मरणोन्मुख | – | आसन्नमरण, मुमूर्षू |
मशाल | – | दिवटी, हिलाल |
महान | – | थोर, मोठा, प्रचंड, भव्य, विशाल, श्रेष्ठ, विराट, गुरू, महा |
महाराणी | – | महाराज्ञी |
महापुरूष | – | महानुभाव, महामना, महात्मन |
महिना | – | मास, माह |
म्यान | – | कुक्षि |
माकड | – | मर्कट, वानर, कपि, शाखामृग |
माग | – | तपास, थांग, छडा |
माणूस | – | मनुष्य, मानुष, मनुज |
मात्रा | – | उपाय, इलाज |
मान्य | – | मंजूर, संमत |
मान्यता | – | संमती, सहमती, स्वीकृती |
माया | – | प्रेम, वात्सल्य, दया, कृपा |
मासा | – | मत्स्य, मीन, मच्छ |
माळ | – | सर |
मित्र | – | सखा, सोबती, सवंगडी, दोस्त, सुहृद, सांगाती, स्नेही |
मिश्रण | – | मिसळ |
मिळकत | – | आय, प्राप्ती |
मीठ | – | सैंधव, लवण |
मीलन | – | मेळ, संगम, संयोग, एकत्रीकरण |
मुनी | – | ऋषी, यती, तपस्वी, योगी, महर्षी |
मुलगा | – | सुत, पुत्र, चिरंजीव, नंदन, तनय, आत्मज, नंदन, तनुज |
मुलगी | – | कन्या, पुत्री, सुता, तनया, तनुजा, आत्मजा, नंदिनी, दुहिता |
मूर्च्छा | – | घेरी, भोवळ, फीट |
मेरू | – | आधार |
मैत्रीण | – | सखी, सोबतीण |
मैना | – | सारिका, साळुंखी |
मोर | – | मयूर, नीलकंठ, केकी, शिखी |
मोलकरीण | – | दासी, बटीक |
मोसम | – | ऋतू, हंगाम |
मोक्ष | – | मुक्ती |
मंगल | – | पवित्र, शुभ |
मंजुरी | – | मान्यता, परवानगी, संमती, अनुमती |
मंजूर | – | मान्य, कबूल |
मंडई | – | बाजार, बाजारहाट |
मुंज | – | उपनयन, मौजीबंधन |