'ख' ची बाराखडी
मराठी व्याकरणातील बारा मुख्य स्वरांपासून तयार होणारी 'ख' ची बाराखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
मुख्य स्वर | मुख्य स्वराची मात्रा | बाराखडी | |
---|---|---|---|
अ | मात्रा नाही | ख् + अ | ख |
आ | ा (काना) |
ख् + आ | खा |
इ | ि (पहिली वेलांटी) |
ख् + इ | खि |
ई | ी (दुसरी वेलांटी) |
ख् + ई | खी |
उ | ु (पहिला उकार) |
ख् + उ | खु |
ऊ | ू (दुसरा उकार) |
ख् + ऊ | खू |
ए | े (एक मात्रा) |
ख् + ए | खे |
ऐ | ै (दोन मात्रा) |
ख् + ऐ | खै |
ओ | ो (एक काना एक मात्रा) |
ख् + ओ | खो |
औ | ौ (एक काना दोन मात्रा) |
ख् + औ | खौ |
अं | ं (अनुस्वार) |
ख् + अं | खं |
अः | : (विसर्ग) |
ख् + अः | खः |
'ख' ची चौदाखडी
इंग्रजीमधून मराठीमध्ये आलेले दोन अतिरिक्त स्वर जोडल्यास तयार होणारी 'ख' ची चौदाखडी पुढीलप्रमाणे आहे.
अतिरिक्त स्वर | अतिरिक्त स्वराची मात्रा | चौदाखडी | |
---|---|---|---|
ऍ | ॅ (अर्धचंद्र) |
ख् + ऍ | खॅ |
ऑ | ॉ (काना आणि अर्धचंद्र) |
ख् + ऑ | खॉ |